آیا تا به حال عبارت کوچینگ چابک به گوشتان خورده است؟ احتمالا بله. کوچینگ چابک یک حرفهی در حال تکامل است که رشته های زیادی از جمله مربیگری (coaching) فردی، تیمی و سیستمی؛ تسهیلگری (facilitating)؛ آموزش (teaching) و راهنمایی (mentoring) را در بر میگیرد، که همگی با سوگیری باز و عمدی نسبت به استفاده از رویکردهای چابک برای کمک به رفع نیازهای مشتری اعمال میشوند.
چرخ رشد چیست؟
در حقیقت چرخ رشد کوچینگ چابک، ابزاریست برای مربیان، استادان اسکرام، رهبران و هر کس که میخواهد به عنوان یک مربی چابک رشد کند.
این چرخ به شما امکان میدهد در سفر اجایل خود، تأمل و رشد کنید. این ابزار، برای حمایت از مربیان دیگر هم، به بهترین نحو مورد استفاده قرار میگیرد.
چرخ رشد کوچینگ چابک، دارای هشت بخش یا پره است که نشان دهندهی هشت حوزهی مهارت شایستگی (competency skill) است که حول محوری از خودفرمانی (self-mastery) ساخته شدهاند.
آج گرداگرد بیرون چرخ، نشان دهنده ی دانش دامنه ی (domain knowledge) شماست. اینها حوزه های دانشی هستند که به نوبه ی خود، از مهارت های حوزه های اصلی شایستگی پشتیبانی میکنند.
چرا باید چرخ رشد کوچینگ اجایل ایجاد کنیم؟
در گردهمایی اسکرام لندن در سال 2018، مجموعهای از مربیان گرد هم آمدند تا به این سؤال پاسخ دهند که «مهارتهای لازم برای هدایت یا کُوچ موفقیتآمیز تیمها و سازمانها در اجایل چیست؟»
از آن جایی که استفاده از چابک، به جریان اصلی تبدیل شده، تعریف اساسی خوبی از مهارتهای کوچینگ اجایل، هنوز به خوبی انجام نشده است و این عدم تعریف، موجب شد که افراد فاقد صلاحیت، با تجربهی کم و شایستگی پایین، خود را به عنوان مربیان چابک معرفی کنند.
این امر، چیزی شبیه به بخت آزمایی برای سازمانها بود که افراد مناسب با مهارتهای مناسب را برای نیازهای خود انتخاب میکنند.
گردهمایی لندن، اولین نسل چرخ رشد مربی گری چابک را به عنوان تلاشی برای رسیدگی به این سؤالات و چالشها ایجاد کرد.
در سال 2020، باب گِیلِن (Bob Galen) مقاله ی “مربیان چابک به چیزی بیشتر از مهارتهای مربیگری نیاز دارند” را نوشت که در مورد مهارتهایی که برای هنر کوچینگ چابک ضروری هستند، جرقهی تازهای را زد. وبلاگ او یک چالش ضمنی برای همهی افراد در جامعهی کوچینگ چابک بود تا به این فکر کنند که چگونه باید خودشان را معرفی کنند، رشد دهند و به نسل بعدی چابکسازها کمک کنند تا بهترین باشند.
در پاسخ به مقالهی باب اتحاد اسکرام، میزبان یک جلسه ی فضای باز با این سؤال بود که “چه شایستگیهایی برای یک کوچ موفق چابک لازم است؟” نتیجهی این گردهمایی فضای باز، تشکیل کارگروهی بود که هدف آن «حرفه ای کردن دنیای کوچینگ چابک» بود.
آن ها با استفاده از چرخ رشد کوچینگ چابک 2018 که شروع آن بود، آن را به آنچه امروز در بالا میبینید، اصلاح کردند.
هدف این است که چرخ رشد کوچینگ چابک، شایستگیهای اصلی را مشخص کند و به یک متخصص چابک این امکان را بدهد که از طریق یک فرایند فکری با اقدامات شفاف، برای ارزیابی پیشرفت خود، از خوب به عالی پیش بروند.
اجایل چیست و توسعه اجایل چه مزایایی دارد؟
ما از کجا آمدیم، روی شانههای غولها
در سال 2011، لیسا اتکینز (Lyssa Atkins) و مایکل اسپِید (Michael Spayd) یک چهارچوب شایستگی برای مربیان چابک ایجاد کردند. مقصود از آن، یک مدل شایستگی نبود، زیرا رفتارها، مهارتها، دانش یا سطوح تخصص خاصی را تعریف نمیکرد.
مدل “X-Wing”، بر اساس ایده ی حوزه ی مستِری و موضع کوچینگ شخصی ساخته شده تا برای این که کدام یک از چهار مهارت را برای استفاده انتخاب کنیم، به عنوان یک ستارهی راهنما عمل کند. چهار مهارت: مربیگری (coaching)، نظارت (mentoring)، تسهیل (facilitating) و آموزش (teaching).
برای بیش از یک دهه، مدل Adkins/Spayd، استاندارد طلایی برای تعریف مهارتها و شایستگیهای استادان اسکرام و مربیان چابک بود. از زمانی که مربیان لندن 2018، به دنبال ارتقاء آن به سطح بعدی بودند، این، یک نقطهی شروع منطقی بود.
قطعا ما نمیتوانیم از لیسا یا مایکل به اندازهی کافی برای کاری که برای حرفهای کردن دنیای مربیگری چابک انجام دادهاند، تشکر کنیم. آنها منبع الهام پایداری برای همه ی داوطلبانی بودند که روی این پروژه کار کردهاند.
با شناخت این پایهی محکم، دست اندرکاران این کار معتقدند که برای بیشتر، حرفهای کردن دنیای مربیگری چابک، به تعریف بیشتری نیاز است و نتیجهی آن، ابتکار چرخ رشد مربی چابک است.
چگونه از چرخ و راهنما استفاده کنیم؟
هدف این چرخ، کمک به شماست تا در کار خود تأمل کنید یا با یک مربی، راهنما یا همکار، بازتاب کار خود را دریابید.
هدف در اینجا این است که به شما کمک کند که بفهمید کجا هستید تا بتوانید کاوش و توسعه ی بیشتری داشته باشید. برای استفاده از چرخ کوچینگ چابک باید مراحل زیر را دریابید:
مرحله 1: یک خودارزیابی انجام دهید
تمرین خود ارزیابی چرخ کوچینگ چابک را دانلود و دستورالعمل ها را دنبال کنید تا شایستگی خود را در self-mastery و هشت حوزه ی شایستگی ارزیابی کنید.
همراه با خودارزیابی، این موضوع باقی میماند که شایستگی خدمت به کسبوکار که زیر پرّه ی Serving است، پس از تکمیل، چگونه خواهد بود.
از این، برای اصلاح بیشتر ارزیابی مهارت های خود، از این شایستگی فرعی خاص، استفاده کنید و ببینید که ارزیابی کامل مهارت، چگونه خواهد بود. نسخههای بیشتر خودارزیابی، شامل عمیق شدنهای مشابه در 17 حوزه ی شایستگی باقیمانده خواهد بود.
مرحله 2: یک منطقه ی بهبود را شناسایی کنید
در هر یک از حوزههای شایستگی (8 پرّه و مرکز self-mastery) پرسه بزنید و از راهنمای زیر استفاده کنید تا مطمئن شوید که درک بالایی از سطح هر حوزه دارید.
شما نمیتوانید همه چیز را به یکباره بهبود ببخشید، بنابراین یک منطقه ی تمرکز اولیه را برای کار روی آن انتخاب کنید.
مرحله 3: روی یک حوزه ی شایستگی تأمل کنید
برای هر شایستگی بر اساس راهنما حرکت کنید و شایستگی خود را در 5 سطح ارزیابی، بسنجید.
از تعاریف استفاده کنید و خود را در سطوح شایستگی تان به چالش بکشید. هدف، رسیدن به سطح 5 نیست، هدف این است که بدانید کجا هستید و میخواهید در سفر بعدی به کجا بروید.
مرحله 4: گزینهها را طوفان فکری کنید و اقدامات لازم را انجام دهید
از بینش ایجاد شده بر اساس تأمل، برای ایجاد طوفان فکری گزینهها برای رشد بیشتر استفاده کنید و سپس اقدام به برنامه ریزی کنید. این بخش، با همکاری با یک مربی، راهنما یا همکار، بهترین نتایج را دارد.
مرحله 5: بازرسی، تطبیق، تکرار
راهنمایی جزئیات مربوط به هر سطح، برای یک شایستگی خاص، به معنی بازتاب اندیشه است، نه به معنی یک چک لیست. ممکن است در سطح متخصص، راهنماییهایی وجود داشته باشد که نمیتوانید آن را به طور 100% انجام دهید، شاید آن ها برای شما یا فضای شما حیاتی نباشند.
همینطور که راهنماییها را بررسی میکنید، ممکن است چیزهای دیگری پیدا کنید که برای شما مناسبتر باشند.
نُه شایستگی مهارت اصلی
تسلط بر خود
در قلب کوچینگ چابک، نیاز دارید تا از طریق یادگیری، تفکر و مراقبت از حال خوبتان به سرمایه گذاری روی خودتان بپردازید. تسلط بر خود با تمرکز بر خود، هوش هیجانی، اجتماعی و ارتباطی شروع میشود تا مشخص کند چگونه در هر زمینه ظاهر شوید.
متخصص Agile/Lean
یک متخصص agile/lean، درک عمیق و ضمنی از اصول چابک و lean دارد و تجربه کار با چهارچوبها و رویههای چابک و lean را دارد.
خدمت یا سروینگ
خدمت یعنی به نیازهای تیم یا کسب و کار در دستور کار خودتان توجه داشته باشید. این کار در درجه ی اول بر رشد و رفاه تیم یا کسب و کار و جوامعی که به آنها تعلق دارند، تمرکز می کند.
کوچینگ
کوچینگ، مشارکت با یک فرد، تیم یا سازمان (مشتری) در یک فرایند خلاقانه است تا به مشتری کمک کند تا با کشف پتانسیل و درک خودش، به اهدافش برسد. یک کوچ میتواند مشتری را بهعنوان یک کل و یک فرد توانا بپذیرد و از نظر اخلاقی به دستور کار او خدمت کند.
تسهیل
تسهیل، کارایی گروهی از افراد را افزایش میدهد تا به روشی مبتنی بر همکاری همسو شوند، فضای خود را تفسیر کنند و به طور متقابل ارزشمندترین نتایج را شناسایی کنند.
یک تسهیل کننده، این مهارت را دارد که محیطی بی طرف از آزادی، ایمنی و نوآوری را در یک موقعیت گروهی ایجاد کند.
راهنمای یادگیری
راهنمای یادگیری به معنای رشد مؤثر مهارتهای یک فرد، یک گروه یا یک تیم و توانمندسازی آن ها برای این که شایسته و مدبر باشند، است. با این شایستگی، شما مؤثرترین روش یادگیری را برای کمک به یادگیرنده در دستیابی به اهداف یادگیری خود و الهام بخشیدن به یادگیری آینده انتخاب می کنید.
مشاوره
مشاوره، توانایی ارائه ی تجربیات، بینشها و مشاهدات شما برای راهنمایی مشتری به سمت درک مشترک از ارزش است که میتواند به آن ها در دستیابی به موفقیت پایدار کمک کند، حتی پس از این که شما کار خود را ترک کردهاید.
به عنوان یک مشاور قابل اعتماد، شما روی موفقیت مشتری سرمایه گذاری میکنید و یک رابطه طولانی مدت و پایدار با مشتری ایجاد میکنید.
رهبری
رهبری به معنای تغییریست که میخواهید ایجاد کنید تا دنیا را به مکانی بهتر تبدیل کنید. به عنوان یک رهبر، شما قادر به تسریع رشد و الهام بخشیدن به دیگران برای تحقق چشم انداز مشترک هستید.
دگرگونی
دگرگونی یا تغییر شکل، هدایت تغییر پایدار است که به تیمهای تک و سازمان این امکان را میدهد که مؤثرتر باشند و یاد بگیرند که چگونه از طریق رهبری، تسهیل، کوچینگ، تسهیل یادگیری و مشاوره، تغییر کنند.
انواع سطح مهارت و تعاریف آنها
مبتدی
یک مبتدی در استفاده از شیوههای کوچینگ چابک، فقط دانش تئوری بدون تجربه عملی دارد. مبتدی معمولاً به شدت به قوانین یا برنامههای تعریف شده پایبند است و از نزدیک با افراد باتجربه تر کار میکند.
فردی که بر یادگیری تمرکز میکند و به او فرصتی برای تمرین داده میشود، معمولاً در مدت زمان کوتاهی به سطوح بالاتری از شایستگی میرسد.
یک مبتدی معمولاً با کار کردن با یک تیم تنها و با حمایت یک مربی یا راهنمای با تجربهتر شروع به توسعهی شایستگی میکند (به خصوص اگر آن تیم تنها، بخشی از یک کل بزرگ تر باشد).
یک مبتدی با تمرینات کوچینگ چابک با نشان دادن مفهوم شایستگیها در چرخ رشد کوچینگ چابک، به سطح مبتدی- پیشرفته میرود و تلاش میکند به تنهایی کار کند، وظیفه ی بزرگ تری را به عهده بگیرد، نتایج را تکرار کند و تمایل به یادگیری مفاهیم بیشتری نشان دهد.
مبتدی- پیشرفته
یک مبتدی پیشرفته، در تمرینات کوچینگ چابک، تجربهی عملی در استفاده از شایستگیهای چرخ رشد کوچینگ چابک دارد. در این سطح، یک فرد میتواند با کمترین حمایت از سوی مربی یا راهنمای با تجربهتر، تکنیکهای سر راست را تفسیر کرده و به کار ببرد تا بتواند برای انجام وظایف پیچیدهتر آماده شود.
در حالی که یک مبتدی- پیشرفته قادر به شناسایی مسائل پیچیده است، معمولاً فقط توانایی محدودی برای حل آن ها خواهد داشت. در این سطح، شخصی که از تمرین کوچینگ چابک استفاده میکند، معمولاً در تعیین اینکه کدام جنبهها در یک وضعیت خاص اهمیت بیشتری دارند، مشکل خواهد داشت.
متخصص
یک متخصص میتواند دانش کاری در مورد همهی جنبههای چرخ رشد کوچینگ چابک را توضیح دهد. یک متخصص کوچینگ چابک قادر خواهد بود که راهحلهای مختلف را تجزیه و تحلیل و متمایز کند تا آنها را بدون نظارت دقیق در کار خود اِعمال کند و دارای مهارتهای برنامهریزی مورد نیاز برای توانمندسازی آن ها برای برخورد با مسائل پیچیده یا حل اولویتهای متضاد باشد.
در این سطح، متخصص باید توانایی استفاده از روندهای تکرارپذیر را برای تولید نتایج قابل قبول داشته باشد و بتواند برای اهداف بلندمدت برنامهریزی کند.
راهنما
در سطح راهنما، فرد، دانش عمیقی از شایستگیهای چرخ رشد کوچینگ چابک دارد. او قادر خواهد بود که راهحلهای کوچینگ را از پیکره های دانش موجود در agile/lean و فراتر از آن، ترکیب کند، و آنها را برای نمونههای خاص در همه ی موارد متناسب کند؛ پیچیدهترین یا استثناییترین موقعیتها را ذخیره کند؛ و بتواند بهطور مؤثر، کار دیگران را هدایت کند.
یک راهنمای کوچینگ چابک معمولاً قادر خواهد بود به طور شهودی بهترین اقدام را برای انجام در یک موقعیت خاص، ارزیابی کند و بفهمد که چگونه و چه زمانی دستورالعمل ها را اِعمال کند.
کاتالیزور
یک کاتالیزور یا تسریع کننده، درک ضمنی عمیقی از شایستگیهای چرخ رشد چابک دارد. این فرد قادر خواهد بود که استانداردها را اصلاح کرده یا تغییر دهد و رویکردهای جدید و نوآورانه ای را برای برخورد با موقعیت های غیرعادی توسعه دهد.
یک تسریع کننده قادر است به راحتی نتایج با کیفیت بالا تولید کند و میتواند چشم اندازی از آنچه امکان پذیر است، ایجاد کند.
منبع: